Khi lần đầu tiên tìm hiểu và ký hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, tôi đã có một thắc mắc rất lớn: “Tại sao mình đã tham gia bảo hiểm, nhưng mỗi năm vẫn phải đóng phí? Sao công ty bảo hiểm không tự lo luôn?”
Nếu anh chị cũng từng đặt câu hỏi như tôi, thì bài viết này chính là câu trả lời. Tôi sẽ chia sẻ chi tiết để mọi người hiểu: phí bảo hiểm nhân thọ không phải là khoản tiền mất đi, mà là chìa khóa giúp hợp đồng tồn tại, mang lại sự an tâm và đảm bảo cho tương lai.
Bảo hiểm nhân thọ và “hiểu lầm” về phí
Rất nhiều người, kể cả tôi trước đây, nghĩ rằng phí bảo hiểm giống như một khoản tiền “bị mất”. Mỗi năm đóng vài chục triệu, nhưng không thấy lợi ích ngay lập tức.
Nhưng thực tế, phí bảo hiểm chính là nền tảng để công ty bảo hiểm duy trì quỹ dự phòng rủi ro, chi trả quyền lợi khi khách hàng gặp sự cố, đồng thời tích lũy đầu tư để sinh lợi trong dài hạn.
Nếu không có phí, thì không có quỹ. Và nếu không có quỹ, công ty bảo hiểm sẽ không thể thực hiện lời hứa với hàng triệu hợp đồng đã ký.
Có những loại phí nào trong bảo hiểm nhân thọ?
Khi đọc kỹ điều khoản hợp đồng, tôi nhận ra có khá nhiều loại phí. Nghe qua thì thấy phức tạp, nhưng thực ra chia tách ra như vậy để minh bạch cho khách hàng.
1. Phí ban đầu (Initial charge)
- Đây là khoản phí công ty giữ lại trong những năm đầu để chi trả chi phí khai thác hợp đồng, hoa hồng cho tư vấn viên, thẩm định sức khỏe và các chi phí hành chính.
- Thông thường, năm đầu tiên phí ban đầu có thể lên đến 50% số tiền đóng. Sang năm thứ 2, tỷ lệ này giảm còn khoảng 30–40%, và đến năm thứ 5 thì gần như rất thấp.
- Nghe có vẻ “cao”, nhưng thực ra hợp lý, bởi công ty phải đầu tư chi phí lớn ngay từ đầu để đảm bảo hợp đồng được phát hành và duy trì.
2. Phí bảo hiểm rủi ro (Cost of Insurance)
- Đây là khoản phí tôi thấy quan trọng nhất. Nó giống như tôi bỏ ra một ít tiền hằng năm để “mua sự an tâm”.
- Phí này dùng để công ty trả quyền lợi nếu tôi chẳng may gặp rủi ro như bệnh hiểm nghèo, tai nạn, hoặc tử vong.
- Điểm đặc biệt là phí rủi ro thay đổi theo độ tuổi: càng lớn tuổi thì phí càng tăng, vì xác suất rủi ro cao hơn.
3. Phí quản lý hợp đồng
- Giống như khi tôi mở tài khoản ngân hàng hay đầu tư quỹ, luôn có chi phí quản lý hằng năm.
- Phí quản lý hợp đồng trong bảo hiểm nhân thọ cũng vậy – thường là một con số cố định (ví dụ: 20.000 – 30.000đ/tháng), giúp công ty duy trì hệ thống vận hành, chăm sóc khách hàng và xử lý quyền lợi.
4. Phí quản lý quỹ đầu tư
- Nếu hợp đồng bảo hiểm có gắn với quỹ liên kết chung hoặc quỹ liên kết đơn vị, thì công ty sẽ trừ một phần nhỏ (thường 1%–2%/năm) để chi phí cho việc quản lý quỹ.
- Khoản phí này tương tự như phí quản lý của các quỹ đầu tư chuyên nghiệp trên thị trường.
Vì sao phí ban đầu lại “cao” trong những năm đầu?
Tôi còn nhớ cảm giác “sốc” khi biết rằng năm đầu tiên mình đóng 20 triệu thì chỉ có khoảng một nửa số tiền được đưa vào tài khoản hợp đồng.
Lý do rất đơn giản: công ty bảo hiểm cần thu hồi chi phí khai thác ban đầu.
- Khi phát hành hợp đồng, công ty phải chi trả hoa hồng cho tư vấn viên, chi phí thẩm định sức khỏe, phát hành hợp đồng, quản lý hệ thống…
- Đây đều là những chi phí phát sinh ngay từ ngày đầu tiên khách hàng ký hợp đồng.
Tuy nhiên, từ năm thứ 5 trở đi, hầu như toàn bộ phí tôi đóng sẽ được đầu tư. Nghĩa là càng duy trì lâu dài, quyền lợi tôi nhận càng nhiều.
Phí bảo hiểm có phải lúc nào cũng cao?
Không. Thực tế, phí chỉ “cao” trong giai đoạn đầu. Càng về sau, tỷ lệ phí ban đầu giảm dần, và gần như toàn bộ phí đóng sẽ đi vào quỹ tích lũy.
Ví dụ:
- Năm 1: Tôi đóng 20 triệu, chỉ khoảng 10 triệu được đầu tư.
- Năm 5: Tôi đóng 20 triệu, gần như toàn bộ số này được đưa vào quỹ.
- Năm 10: Số tiền trong hợp đồng đã tích lũy đáng kể, cộng thêm lãi đầu tư, khiến tôi cảm thấy “số phí bỏ ra thật sự xứng đáng”.
Vậy phí bảo hiểm có giảm không?
Câu trả lời là có và không.
- Không giảm tuyệt đối: Tôi vẫn phải đóng phí định kỳ để duy trì hợp đồng.
- Nhưng giảm về tỷ lệ phí ban đầu: Sau năm thứ 5, phí ban đầu gần như không đáng kể, nghĩa là số tiền tôi đóng vào được giữ lại gần như toàn bộ.
Thêm nữa, nếu tôi chọn gói hợp đồng có linh hoạt đóng phí, thì có thể điều chỉnh mức phí cho phù hợp với thu nhập từng giai đoạn.
Phí bảo hiểm có xứng đáng không? – Góc nhìn cá nhân của tôi
Ban đầu, tôi cũng thấy “ngán” khi nghĩ đến chuyện phí cao. Nhưng sau khi gắn bó với hợp đồng, tôi nhận ra:
- Phí bảo hiểm không phải chi phí mất mát – mà là khoản đầu tư cho sự bảo vệ.
- Phí càng duy trì lâu, hợp đồng càng có giá trị – bởi vì phần lớn phí sẽ đi vào quỹ tích lũy.
- Nếu dừng giữa chừng, thiệt hại lớn nhất là chính mình – vì chưa kịp đến giai đoạn tích lũy sinh lời thì đã bỏ cuộc.
Kinh nghiệm cá nhân khi tham gia bảo hiểm
- Đừng chỉ nhìn vào phí năm đầu. Hãy nhìn dài hạn từ 10–20 năm để thấy được giá trị thật sự.
- Chọn sản phẩm phù hợp với khả năng tài chính. Tôi luôn khuyên khách hàng của mình: chỉ nên dành 10–15% thu nhập cho bảo hiểm.
- Hiểu rõ từng loại phí. Khi nắm rõ, tôi không còn cảm giác “bị mất tiền”, mà thấy minh bạch và an tâm hơn.
- Kiên trì đóng phí. Bảo hiểm nhân thọ chỉ phát huy tối đa khi tôi duy trì lâu dài.
Kết luận
Ngày xưa, tôi từng thắc mắc “Sao tham gia bảo hiểm mà vẫn tốn phí?”. Bây giờ, tôi hiểu rằng:
👉 Phí chính là nền tảng để công ty bảo hiểm giữ cam kết bảo vệ tôi và gia đình.
👉 Phí ban đầu cao chỉ là giai đoạn tạm thời, về sau gần như toàn bộ phí đều được tích lũy và đầu tư.
👉 Phí không phải chi phí vô ích, mà là một khoản đầu tư cho sự an tâm và tương lai.
Với tôi, mỗi khoản phí đóng vào bảo hiểm nhân thọ không phải gánh nặng, mà là sự chuẩn bị đầy trách nhiệm cho gia đình.
Gợi ý cho anh chị đang tìm hiểu bảo hiểm
Nếu anh chị đang phân vân, hãy tự hỏi:
- “Nếu hôm nay tôi không đóng phí, liệu ngày mai gia đình có an toàn khi rủi ro ập đến?”
- “Nếu tôi duy trì phí 10–20 năm, liệu mình sẽ có một khoản tài chính vững chắc lúc về hưu?”
Tôi tin rằng câu trả lời sẽ giúp anh chị nhìn phí bảo hiểm dưới một góc độ hoàn toàn khác: đầu tư cho bình an và hạnh phúc lâu dài.
